PENDEKATAN MENDIDIK AHKLAK

💦 Beliau menggunakan pendekatan sendiri dalam mendidik kanak-kanak sesuai dengan kehendak Al-Quran dan ajaran Nabi Muhammad ( S.A.W )

💦 5 pendekatan yang digunakan ialah :

      💬 Mendidik ( ta'dib )

      💬 Disiplin kendiri ( riadah )

      💬 Mengajar ( ta'lim )

      💬 Pemeliharaan / asuhan yang baik ( tarbiyyah )

      💬 Penyucian ( tahzib )

💦 Imam Al-Ghazali mentakrifkan  akhlak iaitu suatu sifat yang tertanam dalam jiwa yang daripadanya timbul perbuatan-perbuatan dengan mudah tanpa memerlukan pertimbangan terlebih dahulu.

💦 Moral pula ialah satu perkara yang lebih merujuk kepada peraturan-peraturan yang ditentukan untuk memperbaiki sesuatu keadaan.

💫 KONSEP AKHLAK

    💬 Akhlak / moral tidak boleh dipisahkan kerana setiap perbuatan yang diambil tidak terlepas                 daripada hukuman sama ada terhadap diri / orang lain / benda lain iaitu adakah ia baik atau tidak         tindakan tersebut.

    💬 Akhlak dalam kehidupan manusia penting sehinggakan orang yang tidak bermoral merasakan           perlu adanya akhlak yang diakui oleh mereka agar kehidupan menjadi lebih baik.

    💬 Islam tanpa akhlak seperti rangka yang tidak mempunyai isi, jasad yang tidak bernyawa.

💫PERBEZAAN

AKHLAK
💥Tingkah laku manusia berasaskan wahyu/syarak
💥Menilai tindakan zahir dan batin manusia
💥Ditentukan oleh Allah melalui Al-Quran dan As-Sunnah



MORAL
💥Tingkah laku yang ditentukan oleh etika sama ada baik atau jahat
💥Menilai tindakan zahir manusia sahaja
💥Ditentukan oleh manusia

💧 Ta'dib ( mendidik )

 

  💞 Ta'dib berasal daripada perkataan adab yang bermaksud tenaga dalaman yang terpendam, secara         semula jadi cenderung kepada hakikat kebenaran yang diterjemahkan dalam bentuk tindakan atau          tingkah laku

   💞 Merangkumi aspek pengajaran, kognitif, emosi, fizikal dan spiritual.

  💞 Anak-anak adalah amanah Allah kepada kedua ibu bapanya.

  💞 Jika anak di didik dengan perbuatan yang baik, ia akan membesar dalam persekitaran dan menjadi  manusia yang baik

  💞 Sebaliknya, jka dibiasakan dengan perbuatan jahat dan pendidikan diabaikan, ia akan menjadi             manusia jahat dan dosanya turut ditanggung oleh ibu bapanya dan mereka yang                                     dipertanggungjawabkan untuk menjaganya.

  💞 Fitrah merujuk kepada naluri bagi mengenal, mentauhidkan Allah dan mencari hakikat kebenaran

  💞 Setiap kanak-kanak yang dilahirkan mempunyai pelbagai entiti seperti unsur intelek, emosi,              material, tubuh badan dan roh

  💞 Wujud unsur-unsur positif dan negatif dalam diri manusia

  💞 Oleh itu, ibu bapa perlu menerapkan akhlak yang baik dalam diri anak melalui agen sosialisasi utama seperti pendidikan, amalan kebiasaan, dan pergaulan dengan orang-orang berbudi pekerti mulia.

  💞 Akhlak terhasil daripada wujudnya interaksi antara roh dan tindakan yang dipamerkan melalui perlakuan seorang anak

  💞 Roh merujuk kepada akhlak manakala perlakuan merujuk kepada aktiviti anggota tubuh yang dapat dilihat

  💞 Al-Ghazali melihat konsep ta'dib ini ialah satu proses untuk mendisiplinkan aspek fizikal dan spiritual anak

  💞 Anak-anak perlu dididik dengan perkara-perkara yang mudah dahulu sehingga mereka mampu menguasainya diikuti perkara-perkara yang lebih kompleks.

  💞 Beliau juga menekankan aspek fizikal kanak-kanak

  💞 Kanak-kanak perlu diberi masa untuk bermain dan melakukan aktivti-aktiviti pergerakan fizikal agar tubuh badan sihat dan menceriakan emosi mereka.

  💞 Kestabilan fizikal dan emosi berkait rapat dengan perkembangan kognitif kanak-kanak.

  💞 Oleh itu, guru dan ibu bapa perlu memberi peluang kepada kanak-kanak untuk bermain bagi merehatkan minda dan menjauhkan diri daripada sifat malas.

💧 Riadah ( disiplin kendiri )

  💞 Al-Ghazali berpendapat bahawa riadah sebagai latihan kepada roh, bermula dengan latihan yang mudah-kompleks melalui usaha yang bersungguh-sungguh dan berkala hingga tahap yang sukar dapat dicapai dan diamalkan dengan mudah.

  💞 Bertujuan untuk membentuk akhlak yang baik

  💞 Contoh : Ibu bapa berperanan menjadi role model yang baik kepada anak-anak dari segi percakapan, perbuatan atau naluri dalaman

  💞 Beliau membahagikan riadah kepada 2 peringkat :

1. Penerapan adab dikaitkan dengan tabiat semulajadi roh yang cenderung kepada kebaikan.

2. Meneruskan objektif positif, iaitu merujuk kepada niat yang baik.

  💞 Matlamat utama riadah ialah membersihkan roh daripada akhlak yang keji seperti sikap marah, tamak dan sebagainya.

  💞 Roh, intelek, emosi dan kehendak dalaman perlu diseimbangkan agar akhlak yang terpuji dan sifat adil dapat dibentuk dalam diri individu

  💞 Maka individu dapat mencapai tahap hikmah ( akal yang sempurna ) iaitu berkebolehan membezakan antara perkara yang baik atau buruk atau betul atau salah.

💧 Ta'lim ( mengajar )

  💞 Perkataan asal allama bermaksud menjadikan individu berilmu pengetahuan atau mengajar ilmu kepada individu supaya ilmu itu kekal dalam akalnya.

  💞 Merujuk kepada pengajaran dan aspek kognitif.

  💞 Satu proses manusia mendapatkan ilmu yang mengangkat martabat manusia ke tahap kemanusiaan yang sempurna

  💞 Proses pengajaran-pembelajaran melibatkan ilmu pengetahuan, pelajar, dan guru ialah proses bagi mengembangkan potensi yang sedia ada pada diri kanak-kanak agar mereka berakhlak baik.

  💞 Guru berperanan penting dalam pembentukkan akhlak baik dalam diri pelajar.

  💞 Menurut Al-Ghazali, ciri-ciri guru yang baik adalah :

       

          💪 Berakhlak baik

         💪 Ilmu yang mendalam

         💪 Ikhlas menyampaikan ilmu

        💪 Mempunyai perasaan belas kasihan kepada pelajar

        💪 Sentiasa mengamalkan ilmu yang dimilikinya

💧 Tarbiyyah ( pengasuhan )

  💞 Berasal daripada perkataan rabba bermaksud memelihara, membela dan mengasuh walaupun tanpa ilmu pengetahuan

  💞 Fitrah kejadian manusia yang sentiasa cenderung kepada kesempurnaan dan ilmu pengetahuan, maka proses ini memerlukan penyucian jiwa dan ilmu pengetahuan agar dapat berkembang dengan sempurna

  💞 Ilmu yang utama diajar kepada anak-anak ialah ilmu agama dan Al-Quran

💝 5 garis panduan oleh Al-Ghazali

  💢 Memupuk amalan / kebiasaan yang baik dan positif

      💚 Dipraktikkan di rumah sebagaimana yang dianjurkan oleh islam

      💚 Cth : Diajar adab tidur seperti membaca doa tertentu sebelum dan selepas bangun tidur

  💢 Menyemai sifat mahmudah dalam kalangan kanak-kanak bermula dari ibu bapa sendiri yang                mempraktikkan terlebih dahulu.

      💚 Menyemai sifat jujur dan ikhlas dalam pergaulan, berani berhadapan dengan masalah dan                   cabaran, rendah diri seperti tidak sombong, hormat menghormati.

  💢 Ibu bapa bertutur dengan bahasa yang baik

      💚 Elakkan menggunakan perkataan kesat ketika memarahi anak-anak seperti perkataan bodoh,                 bengap, anak tidak berguna dsb.

      💚 Beri kesan kepada keyakinan dalam diri mereka

  💢 Mengukuh intelektual dan fizikal kanak-kanak

      💚 Menyarankan agar kanak-kanak yang sudah boleh menulis, membaca dan mengeja didedahkan            dengan bahan bacaan yang mempunyai nilai dan unsur yang positif seperti kisah tentang                     tokoh-tokoh islam, kisah yang memaparkan nilai dan peribadi yang baik, dan keperluan untuk             menyayangi keluarga dan masyarakat.

      💚 Aspek fizikal : menyarankan ibu bapa agar tidak menggalakkan anak-anak mereka tidur di                   siang hari kerana boleh melemahkan mental dan fizikal mereka.

      💚 Diajar bersyukur dengan apa yang ada dan tidak bermegah-megah dengan kekayaan ibu bapa              dan tidak berdukacita terhadap kemiskinan keluarganya.

  💢 Beri ganjaran dan dendaan kepada kanak-kanak dalam membentuk dan mendidik akhlak mereka

      💚 Ganjaran : Pujian, kata-kata perangsang sebagai galakan tingkah laku yang baik selain daripada  hadiah

      💚 Dendaan : Kenakan hukuman berlandaskan syariat setelah mereka tidak menunjukkan tanda-               tanda untuk berubah.

💧 Tahzib (penyucian )

  💞 Bermaksud membersih, menyuci dan mengemaskan sesuatu daripada sebarang kekotoran.

  💞 Merujuk kepada penyucian akhlak

  💞 Menurut Al-Ghazali, tahzib ialah penilaian kendiri dalam usaha meningkatkan diri ke tahap yang lebih sempurna.

  💞 Cth : Orang yang berhati mulia sentiasa menjadikan sedekah sebagai amalan biasa.

  💞 4 asas kesempurnaan akhlak ( ummamat al-akhlak ) mengikut Al-Ghazali

      1. Kebijaksaan ( hikmah ) : Dapat memahami kebenaran daripada kesilapan atas tindakan yang                dipilihnya

      2. Keadilan ( adil ) : Jiwa yang dapat menahan marah dan hawa nafsu bagi membimbing manusia             ke arah keselamatan dan kesejahteraan.

      3. Keberanian ( syaja'ah ) : Keteguhan hati bagi mempertahankan kebenaran walau dicela dan tidak  lupa diri tika dipuji

      4. Iffah : Memelihara diri daripada perkara negatif atau maksiat.

  💞 Proses tahzib perlu diterapkan seawal usia kanak-kanak agar mereka memahami konsep hikmah         ( hidup / mati, sebab dan akibat pada hari akhirat ) apabila mencapai baligh.